تصمیم گیران جدید گرجستان و موضع بر نوع روابط با آمریکا و روسیه
روابط غرب و به ویژه آمریکا و گرجستان در طی یک دهه اخیر در حالی به سرعت گسترش یافته است که در سال 1382 گرجستان دچار دگردیسی گسترده و تغییر نخبگان حکومتی تحت یک انقلاب مورد حمایت آمریکا موسوم به انقلاب رز در سال1382 (2003) گردید. با روی کار آمدن میخاییل ساکاشویلی که فردی حامی غرب در گرجستان بود، رویکرد سیاسی- نظامی و امنیتی این جمهوری قفقاز جنوبی نیز به سمت غرب تغییر جهت داد. تلاش گرجستان برای ورود به ناتو و مشارکت در نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد (ایساف) در افغانستان نشانه هایی از رفتار راهبردی این کشور جهت ائتلاف سازی با غرب بود. اما این تنها پایان کار نبود و ایوان مرابیشویلی وزیر کشور گرجستان روز جمعه بیست و هفتم آبان1390 اعلام کرد که دولت آمریکا به این کشور در استقرار رادارهای جدید به منظور کنترل مناطق فرامرزی گرجستان کمک خواهد کرد. چنین رویکردی نشان داد که آمریکایی ها پس از رخدادهای جنگ پنج روزه اوستیای جنوبی در سال 2008 میان روسیه و گرجستان بشدت به دنبال حضور دایمی در این کشور است. همچنین واشنگتن در شهریور1391 نیز تلاش کرد تا با امضای توافقنامه ای مبنی بر مشارکت راهبردی بنیان حضور راهبردی خود را جهت جلوگیری از احیای دوباره روسیه در این کشور مستحکم سازد. آمریکایی ها در جدیدترین اقدام خود نیز روز سه شنبه بیست و دوم اسفند، سومین مانور نظامی مشترک خود با گرجستان را تحت عنوان روح مبارزه در منطقه نظامی وازیانی در نزدیکی تفلیس آغاز کردند که تا اوایل ماه آوریل (اواسط فروردین 1392) ادامه خواهد داشت. در این مانور که در آن حدود 400 تفنگدار دریایی آمریکایی شرکت دارند، در چارچوب منشور مشارکت راهبردی بین تفلیس و واشنگتن انجام میشود که همکاریهای دوجانبه در زمینه نظامی و دفاعی را نیز شامل میشود. این سومین مانور نظامی روح مبارزه در منطقه وازیانی است، آخرین بار مانور نظامی با حضور نظامیان آمریکایی در سال 2012 انجام گرفته بود. در این قالب، گرجستان که طی این سال ها همواره بر اولویت خطی مشی خود مبتنی بر همگرایی فرا آتلانتیکی تاکید داشته، خواهان تداوم همکاری های نظامی با آمریکا نیز بوده است و برگزاری مانورهای نظامی مشترک نشان می دهد که دولت ساکاشویلی خواهان افزایش مناسبات با آمریکا جهت ایجاد توازن راهبردی در برابر روسیه است. اما انتخابات پارلمانی مهر ماه 1391 موجی از تغییرات را در ساختار سیاسی این کشور ایجاد کرد که این مساله نوید این را می داد که مسکو می تواند به تفلیس بازگردد، چراکه با اصلاح قانون اساسی گرجستان و با ایجاد تغییراتی، گرجستان از یک کشور دارای سیستم ریاست جمهوری به کشوری با سیستم پارلمانی تبدیل شد و در عمل از سال 2013 به بعد این نخست وزیر خواهد بود که قدرت اجرایی را در دست خواهد داشت. براین اساس، هنگامی که در روز سه شنبه یازدهم مهرماه1391، ائتلاف رویای گرجستان به رهبری بیژینا ایوانیشویلی سرمایه دار مخالف دولت گرجستان به پیروزی رسید، بسیاری در غرب نگران نوع رابطه گرجستان و روسیه شدند و از امکان بازگشت مسکو به منطقه قفقاز اظهار نگرانی کردند. اگرچه در این میان نخست وزیر گرجستان تاکنون صحبت از آغاز رابطه با روسیه نکرده و حتی در اظهار نظری سختگیرانه در بهمن ماه 1391 اعلام کرد که تا زمانی که روسیه دو جمهوری آبخاری و اوستیای جنوبی را به عنوان کشورهای مستقل به رسمیت می شناسد، گرجستان روابط سیاسی خود را با روسیه از سر نخواهد گرفت. اما در دیگر سو، دواید اوسوپاشویلی رییس جدید پارلمان گرجستان نیز در این زمینه اعتقاد دارد که باید انتقاد از روسیه متوقف و با مشکلات جدیدی نباید با این کشور ایجاد کرد. بنابراین به نظر می رسد با توجه به اظهاراتی که تاکنون در رابطه با مناسبات گرجستان با روسیه از سوی مقامات گرجی انجام شده است تنها می توان نشانه هایی از اختلاف در تاکتیک ها و نه راهبردها را مشاهده کرد.
در این میان، روس ها که فضای سیاسی جدید در گرجستان را مطابق نگرش راهبردی خود تفسیر می کردند در طی ماههای اخیر تلاش بسیاری جهت آغاز گفت و گوهای مستقیم و دوجانبه با تفلیس انجام داده اند که اولین دور این مذکرات در آذرماه 1391 و در ژنو سوییس صورت گرفت. پس از پایان این گفت و گوها بود که روزنامه وزگلاد چاپ تفلیس در اواخر آذر ماه (28 آذرماه 1391) به نقل از نخست وزیر گرجستان نوشت که امیدوار است در آینده بتواند با ولادیمیر پوتین رییس جمهوری یا دمیتری مدودیف نخست وزیر روسیه دیدار و گفت وگو کند. در این قالب به نظر می رسد که پس از پایان انتخابات پارلمانی گرجستان فضا و روندهای سیاسی این کشور در رابطه با چگونگی تعامل تفلیس با مسکو در یک وضعیت متناقض قرار گرفته و تصمیم گیران این کشور تاکنون به یک موضع مشترک در رابطه با سطح روابط خود با روس ها نرسیده اند و چنین رویکردی در عمل بر موضع گیرهای مقامات این کشور نیز تاثیر گذاشته است. اما در نهایت، به نظر می رسد که نوع و چگونگی آینده مناسبات روسیه- گرجستان و آمریکا- گرجستان تنها بستگی به زمامداران گرجی نخواهد داشت و این نوع رابطه آمریکا و روسیه است که مسیر مناسبات گرجستان با غرب و روسیه را شکل خواهد داد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران
+ نوشته شده در چهارشنبه بیست و سوم اسفند ۱۳۹۱ ساعت 14:55 توسط جواد گلچين فر
|